GALLERY SOFIE VAN DE VELDE BRENGT DUOTENTOONSTELLING — 'EQUIVOCATIONS'
Gallery Sofie Van de Velde presenteert de duotentoonstelling 'Equivocations' met werk van Neo Matloga en Paula Rego. Voor deze tentoonstelling selecteerde Neo Matloga niet alleen zes van zijn nieuwste collage-schilderijen maar ook vijf grafiekbladen van wijlen Paula Rego. Hoewel Neo Matloga (°1993) en Paula Rego (°1935-†2022) tot verschillende generaties behoren met verschillende culturele achtergronden, zijn beiden kunstenaars met een opmerkelijke verbeelding. Matloga komt uit Maimala, Zuid-Afrika, en woont nu zo’n zes jaar in Amsterdam. Rego is geboren in Portugal en bracht het grootste deel van haar leven door in Londen. Beiden exploiteren een ongekende verbeeldingskracht die hun benadering van figuratieve schilderkunst bepaalt. 'Equivocations' opent op 15 oktober 2022 bij Gallery Sofie Van de Velde in Antwerpen en loopt tot en met 20 november 2022.
De titel van de tentoonstelling, 'Equivocations', slaat op het gebruik van dubbelzinnige taal om de waarheid te verhullen. Het verwijst naar een manier van spreken die opzettelijk ontwijkend is. Het is een veelzeggende titel. De voorstellingen van de schilderijen en prenten op de tentoonstelling maken namelijk veel duidelijk, behalve waar het precies om gaat. De uiterlijke verschijningsvorm van de wereld is hier vertekend door persoonlijke gevoelens, vervormd door het perspectief van het geestesoog, zogezegd. Het ongrijpbare realisme van Matloga en Rego voert ons naar een schemerzone ergens tussen het werkelijke en het denkbeeldige, het uitgestrekte continent van de dagdroom. De wereld zoals wij die kennen heeft haar sluier van geruststellende vertrouwdheid laten vallen.
Matloga’s keuze uit Rego’s grafische werk omvat etsen in zwart-wit, etsen die hij bewondert vanwege hun intrigerende verhalende kracht. In After Hogarth 1 bijvoorbeeld wordt je deelgenoot van een familietafereel dat voor meerdere uitleg vatbaar is. Een jonge vrouw heeft het half ontblootte lichaam van een volwassen man op schoot, als een kolossale baby. Misschien slaapt hij, wellicht is hij dood, zoals het lijk van Christus op de schoot van de rouwende maagd Maria. Naast haar zit een oude vrouw die met uitgestoken handen lijkt te vragen of zij het lichaam op schoot mag nemen. Wat het beeld voorstelt mag dan makkelijk herkenbaar zijn, wat het betekent is obscuur.
Ook uit Matloga’s scenes uit het huiselijk leven valt moeilijk op te maken wat er precies gaande is. In een groot schilderij van een gezelschap rond de eettafel geeft de nauwkeurige kadrering het gevoel dat je aan diezelfde tafel zit en getuige bent van gebaren en gesprekken terwijl die zich voltrekken (letena, 2022). Die nabijheid schept duidelijk een zekere intimiteit, maar verklaart geenszins wat er aan de hand is. Net als bij de prent van Rego stuiten we op een bepaald ogenblik op een gebeurtenis waarvan we niet weten wat eraan voorafging, een moment waarop elk gebaar, elke blik, in potentie van beslissende betekenis kan zijn.
De gelaatstrekken van de mensen die Matloga’s doeken bevolken zijn afkomstig van vele verschillende fotografische bronnen. Toch hebben deze verzonnen, samengestelde figuren een eigen karakter. Kijk bijvoorbeeld naar de twee portretten van eenzame personen aan de bar. Hoe buitenissig en vervormd hun gezichten er ook uit mogen zien, ze wekken de indruk dat je hen al eens eerder hebt gezien, dat je weet hoe zij hun stem verheffen als ze het volgende glas bestellen. Herinneringen aan Matloga’s jeugd in Zuid-Afrika zullen beslist een rol hebben gespeeld bij het maken van deze portretten, maar tegelijk zouden deze personages zich kunnen ophouden in een nachtclub in New York of Parijs. Ze zijn iedereen en niemand specifiek, overal en nergens in het bijzonder (Prudence en Tebatšo, beide 2022).
Het is een mysterie hoe het brein een los-vaste verzameling van disproportionele lichaamsdelen begrijpt als een coherente menselijke figuur. Matloga weet dat geheimzinnige mentale mechanisme naar zijn hand te zetten. In zijn dubbelportret van twee naast elkaar zittende vrienden vormen de snippers van fotokopieën vreemde en krachtige persoonlijkheden. De vermenging van stereotypische mannelijke een vrouwelijke karakteristieken wekt tegenstrijdige gevoelens. Tederheid en onschuld staan tegenover een passief agressieve arrogantie (Kholo le Jeffrey, 2022).
De achtergrond van deze portretten, in donkere inkt gewassen, is Matloga’s ode aan Rego’s krachtige contrasten tussen licht en schaduw in litho’s als The Keeper (2000). Een goed voorbeeld van Rego’s stoutmoedig gebruik van het zwartste zwart is Secrets and Stories (1989), een ets die een nachtelijk ontmoeting weergeeft van kleine kinderen die staan te smoezen met een pad, een vos en andere fabeldieren. De voorstelling gaat terug op traditionele wiegeliedjes en volksverhalen die zowel amusant kunnen zijn als sinister. ‘Thematisch zijn we totaal verschillend,’ licht Matloga toe, ‘maar we delen een gevoel voor dramatisch licht en intense duisternis’.
Met citaten uit een tekst van de hand van Dominic van den Boogerd, oktober 2022.
'Equivocations'
Neo Matloga & Paula Rego
15.10.2022 — 20.11.2022
Gallery Sofie Van de Velde
Léon Stynenstraat n°21
2000 Antwerpen
Voor meer informatie, beelden of andere aanvragen: contacteer hello@ikramannouri.com
